Podwyższenia Świętego Krzyża
Święto dzisiejsze ustanowiono na pamiątkę znalezienia Krzyża świętego przez cesarzową Helenę i konsekracji bazyliki wzniesionej na Golgocie 14 września 335 roku. Później wspominano w tym dniu odzyskanie Krzyża świętego zrabowanego przez Persów. 3 maja 630 roku w uroczystej procesji cesarz Herakliusz osobiście wniósł odzyskany Krzyż do bazyliki Grobu Chrystusowego. Krzyż święty jest najdostojniejszą pamiątką Męki Pańskiej, dlatego zajmuje poczesne miejsce w świątyniach i domach katolickich.
Introit
Introitus
Ga 6:14
A myśmy się chlubić powinni Krzyżem Pana naszego Jezusa Chrystusa; w Nim jest zbawienie, życie i zmartwychwstanie nasze; przez Niego jesteśmy zbawieni i oswobodzeni.
Ps 66:2
Niech Bóg się zmiłuje nad nami i nam błogosławi: niech nam ukaże pogodne oblicze i zmiłuje się nad nami.
Chwała Ojcu…
A myśmy się chlubić powinni Krzyżem Pana naszego Jezusa Chrystusa; w Nim jest zbawienie, życie i zmartwychwstanie nasze; przez Niego jesteśmy zbawieni i oswobodzeni.
Gal 6:14
Nos autem gloriári opórtet in Cruce Dómini nostri Jesu Christi: in quo est salus, vita et resurréctio nostra: per quem salváti et liberáti sumus.
Ps 66:2
Deus misereátur nostri, et benedícat nobis: illúminet vultum suum super nos, et misereátur nostri.
Glória Patri…
Nos autem gloriári opórtet in Cruce Dómini nostri Jesu Christi: in quo est salus, vita et resurréctio nostra: per quem salváti et liberáti sumus.
Kolekta
Oratio
Boże, który w dniu dzisiejszym uweselasz nas doroczną uroczystością Podwyższenia Krzyża świętego, spraw prosimy, abyśmy mogli otrzymać w niebie owoce Tego, którego tajemnicę poznaliśmy na ziemi.
Przez tegoż Pana…
Deus, qui nos hodiérna die Exaltatiónis sanctæ Crucis ánnua sollemnitáte lætíficas: præsta, quǽsumus; ut, cujus mystérium in terra cognóvimus, ejus redemptiónis præmia in cœlo mereámur.
Per eúndem…
Lekcja
Lectio
Czytanie z Listu świętego Pawła Apostoła do Filipian.
Flp 2:5-11
Bracia: To bowiem rozumiejcie, co i w Chrystusie Jezusie, który mając naturę Bożą, nie poczytywał swej równości z Bogiem za przywłaszczenie, ale wyniszczył samego siebie, przyjąwszy naturę sługi, stawszy się podobnym do ludzi i dla swego sposobu życia uznany był za człowieka. Uniżył samego siebie, stawszy się posłusznym aż do śmierci, a była to śmierć krzyżowa. Dlatego i Bóg wywyższył Go i nadał Mu imię przewyższające wszelkie imię (tu się przyklęka), aby na imię Jezusa zginało się wszelkie kolano mieszkańców niebios, ziemi i podziemia, i żeby wszelki język wyznawał, że Jezus Chrystus jest Panem w Chwale Boga Ojca.
Léctio Epístolæ beáti Pauli Apóstoli ad Philippénses
Philipp 2:5-11
Fratres: Hoc enim sentíte in vobis, quod et in Christo Jesu: qui, cum in forma Dei esset, non rapinam arbitrátus est esse se æquálem Deo: sed semetípsum exinanívit, formam servi accipiens, in similitudinem hóminum factus, et hábitu inventus ut homo. Humiliávit semetípsum, factus obœ́diens usque ad mortem, mortem autem crucis. Propter quod et Deus exaltávit illum: et donávit illi nomen, quod est super omne nomen: (hic genuflectitur) ut in nomine Jesu omne genu flectátur cœléstium, terréstrium et infernórum: et omnis lingua confiteátur, quia Dóminus Jesus Christus in glória est Dei Patris.
Graduał
Graduale
Flp 2:8-9
Chrystus stał się dla nas posłuszny aż do śmierci, a była to śmierć krzyżowa.
℣. Dlatego i Bóg wywyższył Go: i nadał Mu imię, przewyższające wszelkie imię. Alleluja, alleluja.
℣. Słodkie drzewo, słodkie gwoździe, słodki na nich spoczął ciężar; samoś tylko było godne nosić Króla niebios i Pana. Alleluja.
Phil 2:8-9
Christus factus est pro nobis obœ́diens usque ad mortem, mortem autem crucis.
℣. Propter quod et Deus exaltávit illum, et dedit illi nomen, quod est super omne nomen. Allelúja, allelúja.
℣. Dulce lignum, dulces clavos, dúlcia ferens póndera: quæ sola fuísti digna sustinére Regem cœlórum et Dóminum. Allelúja.
Ewangelia
Evangelium
Ciąg dalszy ☩ Ewangelii świętej według Jana.
J 12:31-36
Onego czasu: Rzekł Jezus rzeszom żydowskim: «Teraz jest sąd świata, teraz książę tego świata precz wyrzucony zostanie. A ja, gdy nad ziemię podwyższony będę, wszystko do siebie przyciągnę». (A mówił to oznajmiając, jaką śmiercią, miał umrzeć). Odpowiedziała Mu rzesza: «My słyszeliśmy z Zakonu, że Chrystus trwa na wieki, a jakoż ty powiadasz, że trzeba, aby podwyższony był Syn Człowieczy? Któż to jest Syn Człowieczy?» Rzekł im tedy Jezus: «jeszcze tylko krótko światłość będzie pośród was. Chodźcie, póki światłość macie, aby was ciemności nie ogarnęły, a kto w ciemności chodzi, nie wie, dokąd zdąża. Dopóki światłość macie, wierzcie światłości, abyście synami światłości byli».
Sequéntia ☩ sancti Evangélii secúndum Joánnem
Joann 12:31-36
In illo témpore: Dixit Jesus turbis Judæórum: Nunc judícium est mundi: nunc princeps hujus mundi ejiciétur foras. Et ego si exaltátus fuero a terra, ómnia traham ad meipsum. (Hoc autem dicébat, signíficans qua morte esset moritúrus.) Respóndit ei turba. Nos audívimus ex lege, quia Christus manet in ætérnum: et quómodo tu dicis: Opórtet exaltári Fílium hóminis? Quis est iste Fílius hóminis? Dixit ergo eis Jesus: Adhuc módicum lumen in vobis est. Ambuláte, dum lucem habétis, ut non vos ténebræ comprehéndant: et qui ámbulat in ténebris, nescit, quo vadat. Dum lucem habétis, crédite in lucem, ut fílii lucis sitis.
Antyfona na Ofiarowanie
Offertorium
Osłaniaj, Panie, lud swój znakiem Krzyża świętego od wszelkich zasadzek wszystkich nieprzyjaciół, abyśmy miłe Tobie hołdy składali i ofiara nasza stała się godna przyjęcia, alleluja.
Prótege, Dómine, plebem tuam per signum sanctæ Crucis ab ómnibus insídiis inimicórum ómnium: ut tibi gratam exhibeámus servitútem, et acceptábile fiat sacrifícium nostrum, allelúja.
Sekreta
Secreta
Gdy posilać się mamy Ciałem i Krwią Jezusa Chrystusa, Pana naszego, który uświęcił sztandar Krzyża, błagamy Cię, Panie Boże nasz, jak zostaliśmy dopuszczeni do oddawania czci Krzyżowi, tak niechaj na wieki otrzymamy owoce jego chwalebnego Odkupienia.
Przez tegoż Pana…
Jesu Christi, Dómini nostri, Córpore et Sánguine saginándi, per quem Crucis est sanctificátum vexíllum: quǽsumus, Dómine, Deus noster; ut, sicut illud adoráre merúimus, ita perénniter ejus glóriæ salutáris potiámur efféctu.
Per eúndem…
Prefacja
Prefatio
Prefacja o Krzyżu Świętym
Zaprawdę godne to i sprawiedliwe, słuszne i zbawienne, abyśmy zawsze i wszędzie Tobie składali dziękczynienie, Panie, Ojcze święty, wszechmogący, wieczny Boże:
Tyś postanowił dokonać zbawienia rodzaju ludzkiego na drzewie krzyża, aby skąd śmierć wzięła początek, stamtąd i życie zmartwychwstało, i aby ten, który na drzewie zwyciężył, na drzewie również został pokonany: przez Chrystusa, Pana naszego.
Przez Niego majestat Twój chwalą Aniołowie, uwielbiają Państwa, z lękiem czczą Potęgi. A wspólnie z nimi w radosnym uniesienie sławią Niebiosa, Moce niebieskie i błogosławieni Serafini. Z nimi to, prosimy, dozwól i naszym głosom wołać w pokornym uwielbieniu:
de Sancta Cruce
Vere dignum et justum est, æquum et salutáre, nos tibi semper et ubíque grátias ágere: Dómine sancte, Pater omnípotens, ætérne Deus: Qui salútem humáni géneris in ligno Crucis constituísti: ut, unde mors oriebátur, inde vita resúrgeret: et, qui in ligno vincébat, in ligno quoque vincerétur: per Christum, Dóminum nostrum. Per quem majestátem tuam laudant Angeli, adórant Dominatiónes, tremunt Potestátes. Cæli cælorúmque Virtútes ac beáta Séraphim sócia exsultatióne concélebrant. Cum quibus et nostras voces ut admítti júbeas, deprecámur, súpplici confessióne dicéntes:
Antyfona na Komunię
Communio
Boże nasz, przez znak świętego Krzyża wyzwól nas od naszych nieprzyjaciół.
Per signum Crucis de inimícis nostris líbera nos, Deus noster.
Pokomunia
Postcommunio
Przybądź nam z pomocą, Panie Boże nasz, i otaczaj nieustanną opieką tych, którym dajesz się cieszyć z oddawania czci Krzyżowi świętemu.
Przez Pana…
Adésto nobis, Dómine, Deus noster: et, quos sanctæ Crucis lætári facis honóre, ejus quoque perpétuis defénde subsídiis.
Per Dominum…